صنعت حمل‌ونقل را می‌توان قلب تپنده اقتصاد هر کشوری نامید. حمل و نقل بار در مسیرهای مختلف درون یا بیرون شهری، استفاده از انواع ماشین‌های سنگین را می‌طلبد. هر نوع از ماشین سنگین مناسب حمل انواع خاصی از بار و تردد در مسیرها و شرایط خاصی است. یکی از مهم‌ترین انواع ماشین‌های حمل بار، تریلی های کمرشکن هستند که باربری از مسیرهای غیرقابل‌گذر (مثل باربری از معادن) را ممکن کرده‌اند. در این مقاله قصد داریم انواع ماشین‌های سنگین و کاربرد هر کدام را بررسی کنیم و در نهایت به معرفی انواع تریلی کمرشکن برسیم. با ما همراه باشید.
انواع کامیون در صنعت حمل و نقل
تصویر عمومی موجود از کامیون‌ها ،وسایل نقلیه بزرگی است که بار جابه‌جا می‌کنند. از دید تخصصی اما ده‌ها نوع مختلف از این وسیله نقلیه وجود دارد که هر کدام به کاربری خاصی اختصاص یافته‌اند.
- کامیونت
در ایران این نوع کامیون در بین عوام با نام «خاور» شناخته می‌شود. کامیونت دو محور و ۶ چرخ داشته و امکان حمل کردن بار تا ۸ تن را دارد.
- جفت
جفت‌ها دارای ۳ محور بوده و بین ۸ تا ۱۰ چرخ دارند. جفت دو نوع دارد: جفت کمپرسی با ابعاد ۶ در ۴ و جفت باری با ابعاد ۶ در ۲ که میانگین ظرفیت حمل بار در بین انواع جفت معادل ۱۵ تن است.
- تریلی
تریلی در اصطلاح عامیانه «۱۸ چرخ» نامیده می‌شود. این وسیله نقلیه دو قسمت اصلی دارد و بارگیر از طریق یک مفصل به قسمت جلویی (کابین راننده) و محور حرکتی متصل است.
- کمرشکن
این نوع از تریلی در جاده‌های عادی زیاد دیده نمی‌شود و کاربردهای ویژه‌ای دارد. سیلندرهای هیدرولیکی بین بخش جلویی و عقبی کمرشکن باعث می‌شوند فرمانپذیری در این نوع تریلی به بهترین حالت برسد.
- بوژی کش
برای جابه‌جایی بارهای خیلی سنگین (بالای ۱۰۰ تن) از مسیرهای غیرقابل‌عبور مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام دیگر بوژی‌کش، قطار تریلر جاده‌ای بوده و این وسیله نقلیه بالای ۱۰۰ چرخ دارد.
- کامیون جفت
در ایران کامیون جفت توسط ایران خودرو و با ۱۰ چرخ تولید می‌شود. این کامیون‌ها بسته به نوع، می‌توانند بین ۱۰ تا ۱۵ تن بار را جابه‌جا کنند. انواع کامیون جفت عبارت است از: کامیون باری، کامیون مسقف و کامیون بغل‌باز‌شو.
تریلی کمرشکن چیست و چه کاربردی دارد؟
تریلی کمرشکن یا Articulated Hauler یک نوع تریلی بسیار سنگین است که برای وظایف ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تریلی‌ها را کمتر می‌توان در جاده‌های عادی بین شهری دید چون که برای کار روی مسیرهای صعب‌العبور و کاربری‌هایی مثل باربری از معدن طراحی شده‌اند. در این تریلی‌ها معمولا هر چهار چرخ حرکت می‌کنند تا تغییر مسیر راحت‌تر شود. بخش جلویی این نوع از تریلی «تراکتور» و بخش پشتی آن «تریلی» نامیده می‌شود. فرمانپذیری این ماشین مثل ماشین‌های آفرود بوده و حتی در سختترین شرایط به درستی کار می‌کند. از مهم‌ترین تولیدکنندگان تریلی کمرشکن می‌توان به کاترپیلار، ترکس، ابزار آلات جان دیر و بل، ولوو و کوماتسو اشاره کرد.
تفاوت تریلی و کمرشکن چیست؟
به‌طورکلی دو نوع تریلی وجود دارد. تریلی خشک (Rigid Hauler) و تریلی کمرشکن (Articulated Hauler). در ایران ما تریلی خشک را با نام تریلی می‌شناسیم. این تریلی‌ها در ابعاد مختلف و با ویژگی‌های متفاوت برای جابه‌جا کردن بار در جاده‌های داخل و بیرون شهر عرضه می‌شوند. این تریلی‌ها برای ارائه یک باربری مناسب نیاز به جاده‌های سالم و شرایط جوی قابل قبول دارند. در طرف مقابل، تریلی کمرشکن می‌تواند از سختترین و غیرقابل‌عبورترین مسیرها عبور کرده و بدترین شرایط جوی را تحمل کند.
تریلی‌های کمرشکن بزرگ برای جابه‌جایی در جاده‌های عادی اندازه‌ای غیرمجاز و سرعتی بسیار پایین دارند. برای جابه‌جایی یک تریلی کمرشکن بزرگ بین دو پروژه، ابتدا قطعات از هم جدا کرده و سپس آن‌ها را به عنوان محموله بیش از اندازه بزرگ یا oversize با یک تریلی تخت جابه‌جا می‌کنند. در بعضی کشورها همین جابه‌جایی هم با محدودیت‌هایی روبه‌رو است. مثلا نمی‌توان یک تریلی کمرشکن را (حتی به صورت قطعه‌قطعه) بیشتر از هزار کیلومتر جابه‌جا کرد. این محدودیت‌ها باعث می‌شود استفاده از تریلی کمرشکن به جز در مواردی که هیچ راه دیگری وجود ندارد، غیرمنطقی به نظر برسد.
انواع تریلی کمرشکن در ایران
تریلی کمرشکن در اندازه‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام قابلیت‌های خاص خود را دارند. در این قسمت قصد داریم پرکاربردترین انواع تریلی کمرشکن در ایران را با مشخصات فنی آن‌ها معرفی کنیم.
| نوع کمرشکن | طول کل | طول کف بارگیر | عرض | وزن خالص | سایز لاستیک | تعداد لاستیک |
| ۲ محور | ۱۲۰۰ سانتی‌متر | ۸۵۰ سانتی‌متر | ۲۶۰ سانتی‌متر | ۶ تن | ۲۰ در ۹۰۰ سانتی‌متر | ۸ حلقه |
| ۳ محور | ۱۴۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳۰۰ | ۱۱ | ۲۰ در ۱۰۰۰ سانتی‌متر | ۱۲ |
| ۱۱ محور | ۱۹۰۰ | ۱۳۰۰ | ۳۱۰ | ۱۷ | ۲۰ در ۱۱۰۰ سانتی‌متر | ۱۶ |
| ۴ محور (۳۲ چرخ) | ۱۵۵۰ | ۱۰۸۰ | ۳۴۰ | ۱۷ | ۲۰ در ۱۱۰۰ سانتی‌متر | ۳۲ |
کلام آخر
تریلی‌های کمرشکن یک نوع از ماشین‌های سنگین هستند که معمولا در جاده‌ها دیده نمی‌شوند. طراحی خاصی این ماشین‌ها باعث شده مناسب زمین‌های غیرقابل عبور برای ماشین‌های دیگر باشند. تریلی کمرشکن همچنین با بدترین شرایط جوی کنار می‌آید. مهم‌ترین نکته در طراحی این تریلی‌ها، تغییر جهت هر چهار چرخ است که فرمانپذیری بی‌نظیری را در زمین‌های ماسه‌ای و سنگلاخی به راننده می‌دهد. بعضی از انواع تریلی کمرشکن آنقدر بزرگ و کند هستند که امکان جابه‌جایی در جاده‌های عادی را ندارند. در بعضی کشورها تردد انواع کمرشکن در مسیرهای جاده‌ای ممنوع است. برای جابه‌جایی تریلی‌های کمرشکن قطعات را جدا کرده و به صورت محموله‌ای با یک تریلی تخت منتقل می‌کنند. در این مقاله سعی کردیم تریلی کمرشکن را تعریف کرده و انواع تریلی کمرشکن موجود در ایران را معرفی کنیم.
منابع : CjD ، WiKi
